Obsesif Kompulsif Bozukluk ve Bilişsel Davranışçı Terapi Üzerine Sistematik Derleme
DOI:
https://doi.org/10.35365/eass.25.02.05Anahtar Kelimeler:
Obsesif Kompulsif Bozukluk, BDT, Sistematik DerlemeÖzet
Bu çalışma, Obsesif Kompulsif Bozukluğu (OKB) olan kişilere Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) uygulanışını araştırmayı amaçlamaktadır. Çalışma, sistematik derleme metotu ile gerçekleştirilmiştir. Saha çalışması yapılmamış ve herhangi bir ölçek kullanılmamıştır. Türkçe ve İngilizce dillerinde incelenen araştırmalar 2017 ile 2023 yılları arasında yapılmıştır. Bu derleme Mart 2025 ve Mayıs 2025 tarihlerinde iki aşamada yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar, BDT ile OKB belirtilerinin önemli ölçüde azaldığını ve bazı durumlarda tamamen kaybolduğunu göstermektedir. Aynı zamanda, BDT’nin bireylerin kaygı düzeylerini azalttığı, işlevselliklerini artırdığı ve takıntılı düşüncelerle başa çıkma becerilerini geliştirdiği de belirlenmiştir. İncelenen kaynaklar, hem bireysel hem de grup bazında uygulanan BDT’nin OKB tedavisinde olumlu sonuçlar verdiğini göstermektedir. Sonuç olarak, BDT, OKB’nin tedavisinde yaygın bir şekilde kullanılan, bilimsel temellere dayanan ve uzun vadede kalıcı iyileşme sağlayabilen etkili bir psikoterapi yöntemi olarak öne çıkmaktadır. Bu inceleme, BDT’nin OKB tedavisindeki rolünü güçlendirirken, ileride yapılacak klinik araştırmalar için bir temel oluşturur.
Referanslar
American Psychiatric Association. (1952). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (1st ed.). Washington, DC: Author.
American Psychiatric Association. (1968). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (2nd ed.). Washington, DC: Author.
American Psychiatric Association. (1994). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (4th ed.). Washington, DC: Author.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). Washington, DC: Author.
Beck, A. T. (1976). Cognitive therapy and the emotional disorders. International Universities Press.
Dobson, K. S., & Dozois, D. J. (2019). Handbook of cognitive-behavioral therapies (4th ed.). Guilford Publications.
Durmuş, H. T. (2022). Obsesif kompulsif bozukluk ve dissosiasyon birlikteliği; dissosiyatif-OKB alt tipinin OKB’den ayrıştırılması (Yüksek lisans tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
Foa, E. B., Franklin, M. E., & Moser, J. (2005). Context in cognitive-behavioral treatment of obsessive-compulsive disorder. Psychological Bulletin, 131(4), 495–519.
Freud, S. (1913/1997). Saplantı nevrozuna yatkınlık (Nevroz seçimi sorununa bir katkı) [Obsessive neurosis]. In S. Budak (Trans.), Psikopatoloji üzerine (pp. 125–143). Öteki Yayınları.
Karamustafalıoğlu, K. O. (2010). Obsesif kompulsif bozukluk. The Journal of Turkish Family Physician, 1(1), 1–10.
Katz, D. E., Rector, N. A., McCabe, R. E., Hawley, L. L., Rowa, K., Richter, M. A., Ornstein, T., Regev, R., McKinnon, M., & Laposa, J. M. (2023). Effects of aerobic exercise alone and combined with cognitive-behavioral therapy on obsessive-compulsive disorder: A randomized controlled trial.
Lundström, L., Flygare, O., & Andersson, E. (2022). Effects of internet-based versus face-to-face cognitive behavioral therapy in adults with obsessive-compulsive disorder: A randomized clinical trial.
Meng, F. Q., & Han, H. Y. (2019). Efficacy of medication combined with cognitive-behavioral therapy for obsessive-compulsive disorder: A multicenter randomized controlled trial in China. Journal of Affective Disorders, 253, 184–192.
Meyer, V. (1966). Modification of expectations in cases with obsessional rituals. Behaviour Research and Therapy, 4(4), 273–280.
Öneker, T. (2017). OKB tanısı almamış yetişkinlerde obsesif-kompulsif belirtilerin ve belirti şiddetlerinin cinsiyet açısından dağılımının incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Page, M. J., McKenzie, J. E., Bossuyt, P. M., Boutron, I., Hoffmann, T. C., Mulrow, C. D., ... & Moher, D. (2021). The PRISMA 2020 statement: An updated guideline for reporting systematic reviews. BMJ, 372, n71.
https://doi.org/10.1136/bmj.n71
Schröder, J., Werkle, N., Cludius, B., Jelinek, L., Moritz, S., & Ostermann, S. (2020). Unguided internet-based cognitive-behavioral therapy for obsessive-compulsive disorder: A randomized controlled trial. Depression and Anxiety, 37(12), 1208–1220.
Salkovskis, P. M. (1999). Understanding and treating obsessive–compulsive disorder. Behaviour Research and Therapy, 37, S29–S52.
Tatar, C. (2020). Obsesif kompulsif bozukluğa sahip hastalar ile psikiyatrik tanısı bulunmayan bireyler arasında duygusal yeme düzeylerinin karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ünyeli, İ. B. (2015). Obsesif kompulsif bozukluk tanısı alan ebeveynlerin 10–18 yaş çocuklarında anne babadan algılanan psikolojik kontrol ve mükemmeliyetçilik düzeyi (Yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klinik Psikoloji Bilim Dalı, İstanbul.
Yılmaz, B. (2018). Obsesif kompulsif bozukluk tedavisinde güncel yaklaşımlar. Lectio Scientific, 2(1), 21–42.
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Çisem Ekiz
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 