Beden Dismorfik Bozukluğunun Bilişsel Davranışçı Terapi Yöntemi ile Tedavisinin: Beden Dismorfik Bozukluğu

Züleyha Sarıgül; Meryem Karaaziz

doi:10.35365/eass.24.2.06

Yazarlar

Züleyha Sarıgül Yakın Doğu Üniversitesi
Doç. Dr. Meryem Karaaziz Yakın Doğu Üniversitesi https://orcid.org/0000-0002-0085-612X

DOI:

https://doi.org/10.35365/eass.24.2.06

Anahtar Kelimeler:

Beden dismorfik bozukluğu, bilişsel davranışçı terapi

Özet

Bu derleme çalışmasının amacı Beden Dismorfik Bozukluğu yaşayan bireylerde Bilişsel Davranışçı Terapi Tedavi biçiminin kullanımını incelemektir. Yapılan bu çalışmada sistematik derleme yöntemi kullanılmış olup saha çalışması ya da herhangi bir ölçek kullanılmamıştır. Google Akademik Veri Tabanında 1996-2024 yılları arasında Türkçe ve İngilizce dilinde yapılmış olan bağlantılı anahtar kelimelerle özet ya da bütün metnine ulaşılabilen randomize kontrollü çalışmalar değerlendirilmiştir. Bu derleme çalışması Şubat, 2024 ve Mayıs, 2024 olmak üzere iki aşmada gerçekleşmiştir. Yapılan literatür taraması sonucunda 7 çalışma ele alınmıştır. Yorumlanan 7 çalışma randomize kontrollü çalışmalardır. 7 çalışmanın sonucunda da BDB hastalarında BDT tedavisinin pozitif yönde etki ettiği görülmüştür. Bu derlemenin bulguları, bilişsel davranışçı terapinin iyileşmede hızlandırı rol oynadığı ve kısa bir zamanda sonuca ulaşmada etkili bir yöntem olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: beden dismorfik bozukluğu, bilişsel davranışçı terapi.

Referanslar

Alpaydın, N., Çimen, M., Tarçalır Erol, B. ve Mortan Sevi, O. (2016). Bilişsel Davranışçı Terapide Direnç ve Motivasyonel Görüşme Teknikleri. Psi̇ki̇yatri̇de Güncel Yaklaşımlar, 8(2), 95-101.

Altıntaş, E. (2015). Kozmetik Tedavi için Başvuran Hastalarda Beden Dismorfik Bozukluğu. Arşi̇v Kaynak Tarama Dergi̇si̇ , 24(3), 324-338.

Andersson, E., Enander, J., Flygare, O., Gli̇msdal, G., Matai̇x, D., Pascal, D. ve Rück, C. (2023). Cost-Effectiveness of Internet-Delivered Cognitive Behaviour Therapy for Body Dysmorphic Disorder: Results From a Randomised Controlled Trial. Internet Interventi̇ons, 31.

Anson, M., Bowyer, L., Cadman, J., Cruz, L., Heyman, İ., Isomura, K., Krebs, G., Matai̇x, D., Monzani̇, B., Turner, C. ve Veale, D. (2015). A Pilot Randomized Controlled Trial of Cognitive-Behavioral Therapy for Adolescents with Body Dysmorphic Disorder. Journal Of The Ameri̇can Academy Of Chi̇ld & Adolescent Psychi̇atry, 54(11), 895-904.

Aslan, H. (2000). Beden Dismorfik Bozukluğu: Bir Gözden Geçirme. Düşünen Adam Dergi̇si̇, 13(13), 33-41.

Aşkın, R. (2019). Beden Algısı Bozukluğu (Vücut Dismorfik Bozukluğu): Hayali Çirkinlik Hastalığı.

Bengi̇soy, A., Özdemir, M. B., Erkıvanç, F., Şahin, S. ve Çelik İski̇foğlu, T. (2019). Bilişsel Davranışcı Terapi Kullanılarak Yapılan Araştırma Makalelerinin İçerik Analizi 1997-2018. Turki̇sh Psychologi̇cal Counseli̇ng And Gui̇dance Journal, 9(54), 745-793.

Berkmann, E., Li̇lge, L., Ri̇tter, V., J.scahüller, ve Stangi̇er, U. (2023). Efficacy of Cognitive Therapy for Body Dysmorphic Disorder: a Randomized Controlled Pilot Trial. Behavi̇or Therapy, 54(1), 65-76.

Bilgiç, P. ve Devrim, A. (2018). Bigoreksiya: Vücut Dismorfik Bozukluğu mu, Yeme Bozukluğu mu?. Sağlık Bi̇li̇mleri̇ Dergi̇si̇, 27(1), 64-69.

Bjornsson, A. S., Dıdıe, E. R. ve Phılıps, K. A. (2010). Body dysmorphic disorder. Di̇alogues İn Cli̇ni̇cal Neurosci̇ence , 12(2), 221-232.

Bo, Y., Feng, L., Guo, Z., Zhao, F. ve Zhao, J. (2024). Is Cognitive Behavioral Therapy an Efficacious Treatment for Psychological Interventions in Body Dysmorphic Disorders? a meta-analysis based on current evidence from randomized controlled trials. Journal Of Affecti̇ve Di̇sorders, 352, 237-249.

Boocock, A., Dryden, R., Gournay, K., Sah, F., Veale, D., Walburn, J. ve Wi̇lson, R. (1996). Body Dysmorphic Disorder: a Cognitive Behavioural Model and Pilot Randomised Controlled Trial. Behavi̇our Research And Therapy, 34(9), 717-729.

Buhlmann, U., Didie, E., Fama, J. M., Greenberg, J. L., Phillips, K. A., Steketee, G., ... & Wilhelm, S. (2014). Modular Cognitive-Behavioral Therapy for Body Dysmorphic Disorder: a Randomized Controlled Trial. Behavior Therapy, 45(3), 314-327.

Buhlmann, U., Gleıss, M., Kathmann, N., Rupf, L. ve Zscenderleın, K. (2014). Seeing “changes" that aren’t there: Facial and Object Discrimination in Body Dysmorphic Disorder. Comprehensi̇ve Psychi̇atry, 55(3), 468-474.

Cruz, L., Enander, J., Harri̇son, A., Matai̇x, D. ve Radua, J. (2016). Cognitive-Behavioral Therapy for Body Dysmorphic Disorder: a Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Cli̇ni̇cal Psychology Revi̇ew, 48, 43-51.

Çakıcı, K., Mercan, Z. ve Deni̇zci Nazlıgül, M. (2021). Beden İmgesi ve İlişkili Psikolojik Kavramlar Üzerine Sistematik Bir Derleme: Etnik Köken Önemli midir?. Psi̇ki̇yatri̇de Güncel Yaklaşımlar, 13(4), 707-725.

Çınar, N. (2021). İyi Bir Sistematik Derleme Nasıl Yazılmalı?. Onli̇ne Türk Sağlığı Bi̇li̇mleri̇ Dergi̇si̇, 6(2), 310-314.

Demi̇rkol, M. E., Ray, P. Ç. ve Tamam, L. (2012). Beden dismorfik bozukluğu. Psi̇ki̇yatri̇de Güncel Yaklaşımlar, 4(4), 547-565.

Fama, J. M., Greenberg, J. L., Phillips, K. A., & Steketee, G., Wilhelm, S. (2011). Modular cognitive–behavioral therapy for body dysmorphic disorder. Behavior therapy, 42(4), 624-633.

Fontenelle, L., Nascimento, A.L. ve Prazeres, A.M. (2013). Cognitive-Behavioral Therapy for Body Dysmorphic Disorder: a Review of its Efficacy. Neuropsychi̇atri̇c Di̇sease and Treatment, 9, 307-316.

Kaytan, M. (2015). Beden Dismorfik Bozukluğu Belirtilerinin Bilişsel Davranışçı Model Doğrultusunda Tanı Almamış Yetişkin Bir Örneklemde İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi.

Köroğlu, S., Durat, G. ve Sevi̇mli̇ Dikiciler, B. (2023). Dermatoloji Polikliğine Başvuran Bireylerde Beden Dismorfik Bozukluğu, Kendini Nesneleştirme ve Rekabetçi Tutum. Uluslararası Hakemli̇ Akademi̇k Spor Sağlık ve Tıp Bi̇li̇mleri̇ Dergi̇si̇, (47), 41-59.

Mari̇ni̇, M., Mazzoleni̇, F., C.pavan, , Pavan, L. ve Vi̇ndi̇gni̇, V. (2008). Psychopathologic Aspects of Body Dysmorphic Disorder: a Literature Review. Aestheti̇c Plasti̇c Surgery, 32, 473-484.

Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., Altman, DG. and The PG (2009). Prefferred Reporting

Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses: The PRISMA Statement. Annals of

Internal Medicine.

Özadmaca, K. (2023). Sosyal Medyanın Vücut Dismorfobiye ve İntihara Etkisi. 21. Yüzyılda Eği̇ti̇m ve Toplum, 12(36), 831-844.

Özdel, K. (2015). Dünden Bugüne Bilişsel Davranışçı Terapiler: Teori ve Uygulama. Türki̇ye Kli̇ni̇kleri̇ J Psychi̇atry-Speci̇al Topi̇cs, 8(2), 9-20.

Soylu, C. ve Topaloğlu, C. (2015). Bilişsel Davranışçı Terapide Ev Ödevi Uygulamaları. Psi̇ki̇yatri̇de Güncel Yaklaşımlar, 7(3), 280-288.

Sütcü, S. T. (2015). Bilişsel Davranışçı Grup Terapileri. Psi̇ki̇yatri̇de Güncel Yaklaşımlar, 8(1), 1-2.

Tathan, E. (2014). Winnicott’ın Nesne İlişkileri Kuramı ile Somatoform Bozuklukların İncelenmesi: Ağrı Bozukluğu Vakası. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, 1(3), 17-28.

Tihan, A. (2009). Beden Dismorfik Bozukluğunda Klinik, Sosyodemografik Verilerin İncelenmesi ve Bilişsel İşlevlerin Nöropsikolojik Testlerle Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi). İstanbul Üniversitesi.

Tunç, A. (2007). Ergenlerin Olumsuz Beden İmgelerine Yönelik Geliştirilen Bilişsel Davranışçı ve Değiştirilmiş Sanat Terapisi Programlarının Etkililiklerinin Karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi.

Vatan, S. (2016). Bilişsel Davranışçı Terapilerde Üçüncü Kuşak Yaklaşımlar. Psi̇ki̇yatri̇de Güncel Yaklaşımlar, 8(3), 190-203.

Beden Dismorfik Bozukluğunun Bilişsel Davranışçı Terapi Yöntemi ile Tedavisinin