LGBT Bireylerde Sosyal Uyum ve Alkol, Madde Bağımlılık Şiddeti Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Hakan Ülger; Hande Çelikay Söyler

doi:10.35365/eass.25.02.01

Yazarlar

Hakan Ülger Yakın Doğu Üniversitesi https://orcid.org/0009-0001-5752-0854
Hande Çelikay Söyler Yakın Doğu Üniversitesi https://orcid.org/0000-0001-6735-1321

DOI:

https://doi.org/10.35365/eass.25.02.01

Anahtar Kelimeler:

Sosyal Uyum, Bağımlılık Şiddeti, LGBT, Alkol, Uyuşturucu Madde

Özet

Bu araştırmanın amacı LGBT (lezbiyen, gay, biseksüel, transeksüel) bireylerde sosyal uyum ve alkol, madde bağımlılık şiddeti arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli ve betimsel araştırma çeşidi olan kesitsel araştırma deseni kullanılan bu çalışmanın örneklemini ise kartopu örneklemini kullanarak dahil edilen ve Türkiye’de Marmara bölgesinde ikamet eden 18 yaş üstü 389 LGBT birey oluşmaktadır. Veriler, Sosyal Uyum Kendini Değerlendirme Ölçeği (SKDÖ) ve Bağımlılık Profil İndeksi Ölçeği (BAPİ) ile toplanmıştır. Bulgular, LGBT bireylerin BAPI toplam ve madde kullanım özellikleri, tanı, yaşam üzerindeki etkileri, şiddetli istek ve motivasyon alt boyut puanları ile sosyal uyum düzeyleri arasında anlamlı ve negatif yönde bir korelasyon olduğu sonucunu göstermektedir. Regrasyon analizinde LGBT bireylerin bağımlılık şiddeti düzeylerinin sosyal uyum düzeylerini istatistiki açından anlamlı ve negatif yönlü yordadığı sonucuna ulaşılmaktadır. Araştırmada LGBT bireylerin, cinsel yönelim, yaş, baba eğitim düzeyi gibi değişkenler ile BAPI toplam ve madde kullanım özellikleri, tanı, yaşam üzerindeki etkileri, şiddetli istek ve motivasyon alt boyut puanları arasında anlamlı bir fark olmadığı saptanırken, gelir düzeyi değişkeni arasında anlamlı bir fark olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte LGBT bireylerin, yaş değişkeni ile sosyal uyum düzeyleri arasında anlamlı farklılık yaratmadığı saptanırken; cinsel yönelim, gelir düzeyi, baba eğitim düzeyi gibi değişkenler ile sosyal uyum düzeyleri arasında anlamlı farklılık yarattığı sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan bu çalışma doğrultusunda LGBT bireylerde sosyal uyumu zayıflatan yapısal eşitsizliklerin giderilmesi adına, LGBT bireylerin ruh sağlığı ve bağımlılıkla ilgili hizmetlere ücretsiz ve eşitlik ilkesine dayalı biçimde ulaşabilmelerini sağlayacak yasal düzenlemelere ihtiyaç duyulmaktadır.

.

Referanslar

Acar, S., Şaşman Kaylı, D. (2021). Türkiye'de Bağımlılık Alanında Nitel ve Karma Desen Yöntemleriyle Yapılan Çalışmaların Analizi. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 3(1): 37-47

Akbaş, N. (2017). 18 yaş üzeri madde bağımlısı yetişkin bireylerde benlik saygısı ve sosyal uyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Akkaya C, Sivrioğlu EY, Sarandöl A ve ark. (2007) Majör Depresif Bozuklukta Sertralin ve Reboksetinin Sosyal İşlev Kaybı Üzerine Etkilerinin Karşılaştırılması: Randomize Açık Etiketli Bir Çalışma. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 19 (1): 5-13.

Alavi, S. S., Ferdosi, M., Jannatifard, F., Eslami, M., Alaghemandan, H. ve Setare, M. (2012). Behavioral addiction versus substance addiction: correspondence of psychiatric and psychological views. International Journal of Preventive Medicine, 3(4), 290-294.

Altuner Ö. (2021) Madde Kullanımı Nedeniyle Denetimli Serbestlik Tedbiri Altında Bulunan Bireylerin Şema Terapi Modeli Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2021.

Bayram M. İnsan hakları açısından madde bağımlılığının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İnsan Hakları Anabilim Dalı, 2013.

Bosc M, Dubini A, Polin V ve ark. (1997) Development and validation of a social functioning scale, the Social Adaptation Self-evaluation Scale. Eur Neuropsychopharmacol, 7 (Suppl 1): 57-70.

Buz, S. (2011). Lezbiyen gey biseksüel transseksüel travesti bireylerle sosyal hizmet. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 22(2), 137-148.

Büyüköztürk, Ş. (2017). Veri analizi el kitabı.18. Baskı. Kızılay, Ankara. Pegem Akademi

Calpe-López, C., Martínez-Caballero, M. A., García-Pardo, M. P., & Aguilar, M. A. (2022).

Resilience to the effects of social stress on vulnerability to developing drug addiction. World Journal of Psychiatry, 12(1), 24.

Edwards A C, Ohlsson H, Lannoy S et al. Shared genetic and environmental etiology between substance use disorders and suicidal behavior. Psychol Med 2023; 53(6): 2380-2388.

Erbaş, M. M. (2024). Erken Dönem Uyumsuz Şemalar ile Alkol ve Madde Kullanım Bozuklukları Arasındaki İlişkiye Yönelik Araştırmaların İncelenmesi. Bağımlılık Dergisi, 25(2), 216-224.

Eroğlu SE. Madde bağımlılığı ve ani ölüm. Türkiye Klinikleri 2015;1(2):56-60.

Fish, J. N., & Exten, C. (2020). Sexual orientation differences in alcohol use disorder across the adult life course. American Journal of Preventive Medicine, 59(3), 428-436.

Garcia, J., Vargas, N., Clark, J. L., Magaña Álvarez, M., Nelons, D. A., & Parker, R. G. (2020). Social isolation and connectedness as determinants of well-being: Global evidence mapping focused on LGBTQ youth. Global public health, 15(4), 497-519.

Ghitza İ.E. Needed relapse-prevention research on novel framework (ASPİRE model) for substance use disorders treatments. Frontiers in Psychiatry. 2015; 6(37):1-4.

Gök, P. N. B. N. K. (2024). LGBTİ+ Ve Heteroseksüel Bireylerde Kaygı Duyarlılığı İle Madde Kullanımına Eğilim Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Socıal Mentalıty And Researcher Thınkers Journal (Smart Journal), 8(55), 285-300.

Güleç, G. (2016). Psikiyatrik bozukluklar ve intihar. Türkiye Klinikleri Psychiatry-Special Topics, 3, 21-25.

Hinds, Z., Herbitter, C., Bryant, W. T., Newberger, N. G., & Livingston, N. A. (2024). Hazardous substance use among sexual and gender minority adults: A deeper look into distal minority stressors. Psychology of sexual orientation and gender diversity, 11(1), 105.

Jafari E, Eskandari H, Sohrabi F, Delavar A, Heshmati R. Effectiveness of coping skills training in relapse prevention and resiliency enhancement in people with substance dependency. Procedia Social and Behavioral Sciences. 2010; 5:1376-1380.

Kadam M, Sinha A, Nimkar S, et al. A comparative study of factors associated with relapse in alcohol dependence and opioid dependence. Indian J Psychol Med 2017;39:627-33

Kağnıcı Y, Koydemir S, Çakır G ve ark. Grupla Psikolojik Danışma. Ankara: Pegem Akademi, 2011

Kaos GL. (2014). Heteronormatif olmayan bir sosyal hizmet için. http://www.kaosgldernegi.org/resim/yayin/dl/sosyal_hizmet_2018.pdf#page=27.

Karataşoğlu S. Yerel sosyal politikalar çerçevesinde madde bağımlısı gençlerin sosyal rehabilitasyonu (Karapürçek İlçesi Sosyal Rehabilitasyon Merkezi Projesi). Yüksek Lisans Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Sosyal Siyaset Bölümü, 2009.

Kates, J., Ranji, U., Beamesderfer, A., Salganicoff, A., & Dawson, L. (2015). Health and access to care and coverage for Lesbian, Gay, Bisexual and Transgender (LGBT) individuals in the US.

http://lgbtbar.org/annual/wpcontent/uploads/sites/6/sites/9/2019/03/20190301_123314_26384 .pdf

Kim, H. J., Fredriksen-Goldsen, K. I., Bryan, A. E., & Muraco, A. (2017). Social network types and mental health among LGBT older adults. The Gerontologist, 57, 84-94.

King, S. D., & Richardson, V. E. (2016). Influence of income, being partnered/married, resilience, and discrimination on mental health distress for midlife and older gay men: Mental health distress among midlife and older gay men: The importance of partners and resilience. Journal of Gay & Lesbian Mental Health, 20(2), 127-151.

Marhal MP, Feiedman MS, Stall R, et al. Sexual Orientation And Adolescent Substance Use: A Meta-Analysis and Methodological Review. NIH Public Access, Addiction April 2008;103(4):546-556.

Onyencho VC, Pindar SK, Ibrahim AW, et al. Demographic characteristics as predictors of psychoactive substance use disorders. Addiction & Drug Abuse Open Access Journal 2018; 1(1): 000104.

Ögel K, Evren C, Karadağ F, Gürol T. Bağımlılık Profil İndeksi’nin (BAPİ) geliştirilmesi, geçerlik ve güvenilirliği. Türk Psikiyatri Dergisi. 2012;23(4):264-73.

Paschen-Wolff, M. M., DeSousa, A., Paine, E. A., Hughes, T. L., & Campbell, A. N. (2024). Experiences of and recommendations for LGBTQ+-affirming substance use services: an exploratory qualitative descriptive study with LGBTQ+ people who use opioids and other drugs. Substance Abuse Treatment, Prevention, and Policy, 19(1), 2.

Polcin, D. L., & Korcha, R. (2017). Social support influences on substance abuse outcomes among sober living house residents with low and moderate psychiatric severity. Journal of alcohol and drug education, 61(1), 51

Rand, J. J., Paceley, M. S., Fish, J. N., & Anderson, S. O. (2021). LGBTQ+ inclusion and support: An analysis of challenges and opportunities within 4-H. Journal of youth development: bridging research and practice, 16(4), 26.

Savcı, G. (2015). Türkiye'de Yaşayan LGBT Bireylerinde Sosyal Uyum ve Bağımlılık İlişkisinin İncelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Sezer, Ö., & Oktan, V. (2020). LGBT Bireylerin Yalnızlık, Yaşam Memnuniyeti ve Sosyal Uyum Düzeylerinin İncelenmesi | Examination of Loneliness, Life Satisfaction and Social Adjustment Levels of LGBT Individuals. Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi, 3(2), 270-286. https://doi.org/10.33708/ktc.798964

Sotardi, V. A., Surtees, N., Vincent, K., & Johnston, H. (2022). Belonging and adjustment for LGBTQ+ and non-LGBTQ+ students during the social transition to university. Journal of Diversity in Higher Education, 15(6), 755.

Soy İT, Zorlu S. Madde bağımlılığı tanısı almış bireylerde benlik saygısı ve soyal dışlanma algıları arasındaki ilişki. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2020; 36(2): 73-86.

Tatum, A.K. (2017). The İnteraction of Same-Sex Marriage Access With Sexual Minority İdentity on Mental Health and Subjective Wellbeing. Journal of Homosexuality. 64(5), pp. 638-653.

Witkiewitz K, Bowen S. Depression, craving and substance use following a randomized trial of Mindfulness Based Relapse Prevention. Journel of Consulting and Clinical Psychology. 2010;78(3):362-374.

Yalçınoğlu, N., & Önal, A. (2014). Eşcinsel ve biseksüel erkeklerin içselleştirilmiş homofobi düzeyi ve sağlık üzerine etkileri. Turkish Journal of Public Health, 12(2), 100-112. https://doi.org/10.20518/thsd.51979

Yıldız, D., Çiftçi, A., & Yalçın, Ö. (2020). Bir ÇEMATEM kliniğinde yatan ergen hastalarda madde kullanım eğilimleri, psikososyal travmalar, psikiyatrik komorbiditeler ve cinsiyet farklılıkları. Dusunen Adam, 33(2), 190-202.

Ylioja, T., Cochran, G., Woodford, M. R. & Renn, K. A. (2016). Frequent Experience of LGBQ Microaggression on Campus Associated with Smoking among Sexual Minority College Students. Nicotine & Tobacco Research, 20(3), 340-346.

LGBT Bireylerde Sosyal Uyum ve Alkol, Madde Bağımlılık Şiddeti Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yazarlar

DOI:

Anahtar Kelimeler:

Özet

Referanslar

İndir

Yayınlanmış

Nasıl Atıf Yapılır

Sayı

Bölüm

Lisans

Benzer Makaleler

Makale Gönder

Dil

MENU

Anahtar Kelimeler

Bilgi

Yeni Sayı